Seremoni Torri’r Dywarchen yn nodi dechrau’r gwaith ar ddatblygiad o Gartrefi Newydd mewn Cymuned Hanesyddol yng Ngwynedd
Cynhaliwyd seremoni torri’r dywarchen i nodi dechrau ar brosiect adeiladu ac ailddatblygu ClwydAlyn yng nghymuned hanesyddol, Pentref Pwylaidd Penrhos, ger Pwllheli, Gwynedd.
Cynhaliwyd y seremoni i nodi dechrau’r gwaith ailddatblygu y bu disgwyl mawr amdano ar safle unigryw yng nghanol Gwynedd a fu’n gartref i filwyr, awyrenwyr, gweithwyr y llynges a sifiliaid ar ôl yr Ail Ryfel Byd, ac yn ganolfan hyfforddi’r Awyrlu cyn hynny.
Ddydd Gwener, 18 Gorffennaf, daeth cynrychiolwyr Cyngor Gwynedd, Conswl Anrhydeddus Gweriniaeth Gwlad Pwyl, ClwydAlyn, Williams Homes, Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr a nifer o gyn-drigolion a thrigolion presennol ynghyd i wylio’r seremoni.
BUDDSODDI YM MHENTREF PWYLAIDD PENRHOS
Ym mis Medi 2020 trosglwyddodd y Gymdeithas Dai Bwylaidd yr holl eiddo i ClwydAlyn fel rhan o drefniant uno. Ar y pryd, roedd cartref gofal yr henoed, 90 eiddo preswyl, eglwys, a sawl ardal gyffredin ar y safle, gan gynnwys cyfleusterau bwyta.
Oherwydd oedran ac adeiladwaith y tai presennol, byddai angen buddsoddiad sylweddol i’w huwchraddio. Roedd llawer iawn o’r cartrefi yn wag gan eu bod mewn cyflwr gwael, felly penderfynwyd dymchwel y cartrefi preswyl hyn a’u hailadeiladu gyda gweledigaeth newydd: darparu cartrefi o ansawdd uchel, effeithlon o ran ynni, a gwasanaethau iechyd a gofal mewn lleoliad pentref unigryw.
“Bydd y cartrefi newydd sy’n cael eu hadeiladu yma yn cynnig dyfodol sefydlog i’n trigolion presennol ac yn ein galluogi i groesawu llawer iawn o drigolion newydd hefyd.”
CARTREFI NEWYDD YM MHEN LLŶN, GWYNEDD
Mae ClwydAlyn wedi gweithio’n agos gyda’r partneriaid, Cyngor Gwynedd a Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr, i nodi’r gofynion tai yn yr ardal a datblygu cartrefi y gellir eu haddasu i gwrdd ag anghenion y trigolion hynny.
Pan fydd y gwaith o ailddatblygu’r safle wedi’i gwblhau, bydd 107 o gartrefi newydd yn darparu tai fforddiadwy.
“Bydd y model gofal blaengar rydyn ni’n ei ddatblygu yma yn cael ei gynnwys yn y datblygiad tai cyffrous sydd hefyd wedi’i gynllunio ar gyfer y safle, er mwyn ateb anghenion lleol.
“Mae sicrhau y gall pobl leol dderbyn y gofal a’r dewisiadau tai maen nhw’n eu haeddu heb orfod symud i ffwrdd o’u teuluoedd a’r ardaloedd lle maen nhw wastad wedi byw yn flaenoriaeth i’r Cyngor, felly hoffwn longyfarch yr holl bartneriaid am y cydweithio gwych sydd wedi ein galluogi i gyrraedd y garreg filltir bwysig hon. Rwy’n falch o weld y cynnydd sy’n cael ei wneud er budd cymunedau’r ardal.”
Mae arwyddocâd yr ailddatblygiad wedi ennyn diddordeb cymunedau lleol a rhyngwladol, sy’n awyddus i gofnodi’r cynnydd a hanes Penrhos. Mae grŵp o fyfyrwyr o Ysgol Ffilm Lodz yng Ngwlad Pwyl, un o ysgolion ffilm fwyaf adnabyddus y byd, yn cynhyrchu ffilm ddogfen am y safle ar hyn o bryd.
Roedd Conswl Anrhydeddus Gweriniaeth Gwlad Pwyl gydag Awdurdodaeth dros Gymru, yr Athro Keshav Singhal a’i wraig Poonam Singhal yn bresennol yn y seremoni torri’r dywarchen. Dywedodd yr Athro Singhal: “Roedd yn bleser cael bod yn bresennol yn seremoni ailddatblygu Penrhos yn rhinwedd fy swydd fel Conswl Anrhydeddus Gwlad Pwyl yng Nghymru a chynrychioli Conswl Cyffredinol Gwlad Pwyl.
“Rydyn ni’n falch bod y prosiect am geisio cadw treftadaeth Bwylaidd y safle, gan gryfhau’r cyfeillgarwch rhwng Gwlad Pwyl a Chymru a chofio am aelodau Lluoedd Arfog Gwlad Pwyl, y gwnaeth llawer ohonyn nhw aros ym Mhentref Pwylaidd Penrhos am weddill eu bywydau.”
Mae ClwydAlyn yn gweithio gyda CADW i sicrhau bod treftadaeth Gwlad Pwyl a Chymru yn cael eu cadw ym Mhenrhos. Mae’r Groes Ryddid wedi cael ei rhestru fel adeiledd o ddiddordeb hanesyddol a diwylliannol a bydd yr eglwys a’r gerddi â wal o’u cwmpas yn cael eu gwarchod hefyd.
DATBLYGIAD CYNALIADWY
Bydd pob cartref newydd ym Mhenrhos yn rhagori ar y safonau rheoleiddio presennol: Safon Ansawdd Tai Llywodraeth Cymru, Gofynion Ansawdd Datblygu Llywodraeth Cymru a Safonau Mannau a Chartrefi Prydferth.
Nod ClwydAlyn yw helpu trigolion i leihau costau tanwydd a lleihau’r effaith mae cartrefi sy’n llai effeithlon o ran ynni yn ei chael ar iechyd a lles pobl. Bydd pob eiddo yn cael ei adeiladu gan ddefnyddio technolegau gwyrddach a dyluniadau arloesol, gan gynnwys pympiau gwres ffynhonnell aer a phaneli trydan solar.
“Bydd y cartrefi hyn yn rhan o nodwedd gynhwysol ym Mhentref Pwylaidd Penrhos, ac yn parchu hanes Gwlad Pwyl a Chymru yn y lleoliad diddorol hwn.”
Roedd y cynllun hwn yn bosibl diolch i fuddsoddiad grant Llywodraeth Cymru, yn dilyn trafodaethau rhwng ClwydAlyn, Cyngor Gwynedd a Llywodraeth Cymru.
Pentref Pwyliaid Penrhos
